28 гадоў
Я, можна сказаць, даволі відавочны (як мне часта кажуць) гей. Таму ўжо прызвычаіўся да булінгу — і ў школе было вельмі цяжка, і на вуліцы ўсё адно чуеш у сьпіну што-небудзь. Лічу, файна тое, што цяпер я стаўлюся да гэтага інакш, больш спакойна і бяз моцнага страху… Але сваю кнігу [кнігу вершаў “La Chambre d’Echo” — рэд.] вырашыў выпусьціць усё ж пад псэўданімам. На ўсякі выпадак. Напалохала, канечне, здарэньне зь Мішам Пішчэўскім. Я ведаў хлопца, якога таксама зьбілі каля клюба. Я нават не адразу паверыў, падумаў, што ён проста не хоча ехаць да мяне ў госьці, таму выдумляе. Ён так спакойна пра гэта казаў: “Вось мы стаялі ў чарзе, чакалі, падышлі, папрасілі запалку, і ўсё, расплюшчваю вочы — ужо ляжу…” Канечне, можа, гэта фантастычна — думаць, што хто-небудзь будзе шукаць цябе па імені, адрасе і г.д. Але ў гэтым пляне менавіта ў гэтай краіне хочацца захоўваць такую нібы адасобленасьць. Мне не патрэбныя гамафобныя рэакцыі. Няхай яны шукаюць Армана Гацье.
Магчыма, гэта не толькі дзеля бясьпекі, але і клопат пра родных. Я разумею, што маці ня пойдзе і не пакажа маю кнігу сяброўкам ці каму-небудзь са сваякоў, кажучы, што вось — гэта кніга майго сына… У ідэальным сьвеце мне б гэтага хацелася, але ў той рэчаіснасьці, якая ёсьць, я гэтага не чакаю. У нас складаныя зь ёй адносіны — маці ня вельмі добра адрэагавала на мой камін-аўт. Было цяжка, таму што яна адмаўлялася верыць. Адмаўляла мне ў маім уласным праве быць сабой. Казала за гэтыя гады рознае: што гэта пройдзе, што гэта такі пэрыяд, зьвязаны з узростам, што, можа, трэба штосьці рабіць, пакласьці мяне ў Навінкі, каб мне там шокатэрапію зрабілі… Нават сёньня адмаўляецца ў гэта верыць, кажа: я ўпэўненая, што пройдзе час, ты знойдзеш дзяўчыну, я хачу ўнукаў і г.д.
Доўгі час я сам сабе адмаўляў у праве быць тым, кім я ёсьць. Тады не было такога даступнага інтэрнэту, як цяпер. Не было з кім паразмаўляць. Гэтая тэма была забароненая, жудасная, і папросту вусьцішна было пра гэта каму-небудзь сказаць. Хлопчыкі са мной не сябравалі, я сябраваў з дзяўчынкамі. У школе пачаўся булінг — праз мой высокі, “нехлапчуковы”, голас… Я разумеў, што ім не падабаецца, як я размаўляю, як я там... ня ведаю, рухаюся, яшчэ штосьці. Ну, вось такая нянавісьць і ўсё. Было, канечне, пачуцьцё, што яны ведаюць… ведаюць “страшную таямніцу”, што мне падабаюцца хлопцы… Хаця ў той час я сам пра гэта разгорнута не думаў. Мне здавалася — ну, можа, неабавязкова будзе толькі так і ўсё. Можа, штосьці можна з гэтым зрабіць… Я разумеў, што мае родныя ня прымуць мяне, я гэта ведаў, таму, зразумела, мне не хацелася такім быць. Хацелася гэта неяк зьмяніць.
Першы камін-аўт я зрабіў перад школьнымі сяброўкамі. Яны прынялі нармальна, нашае сяброўства не зьмянілася. Але гэта ўсё адно было ня вельмі блізкае сяброўства. У мяне не было блізкіх сяброў да ўнівэрсытэту. Таму падтрымкі не было ніякай. Бацька з маці разышліся. Бацька піў, часта біў нас з маці. Пасьля таго як яны разышліся, пачала піць маці. Я тады яшчэ быў падлеткам… Таму… якая падтрымка? Нікому не было да мяне аніякай справы.
Сёлета мне дыягнаставалі дыстымію — гэта хранічная малая дэпрэсія. Я памятаю, што нярэдка думаў: і чаму я такі песіміст, што ня так? Цяжкасьць дыягнаставаньня гэтай хваробы ў тым, што яна пачынаецца ў падлеткавым узросьце, калі мы не разумеем, што гэта можа быць штосьці больш сур’ёзнае, чым пэсымізм. Часьцей за ўсё падлеткі сьпісваюць гэта на асаблівасьці характару… Так зрабіў і я. Толькі ў кастрычніку мінулага году я зразумеў, што жыцьцё маё ідзе зусім не ў той бок, і пайшоў да псыхоляга. Мне патрэбны быў нейкі час, каб зразумець, што гэта хвароба. Што гэта сур’ёзна і што з гэтым абавязкова трэба штосьці рабіць. На жаль, у нас гэта вельмі табуяваная тэма. Хто тут размаўляе пра дэпрэсію? Хто ўвогуле ведае, што гэта такое? Не прынята [пра гэта гаварыць — рэд.], ёсьць уяўленьне, што дэпрэсія — гэта штосьці за мяжой.
У 16 я заплянаваў самагубства. Не люблю пра гэта расказваць, бо сорамна. З маімі тагачаснымі ўяўленьнямі пра тое, як гэта можна зрабіць, яно б і не атрымалася, канечне. Але засмучае сам факт, што я спрабаваў. Што мы аказваемся ў такіх абставінах, што наважваемся на такое. У свой час мне вельмі быў патрэбны хто-небудзь побач. Вельмі важна было ведаць, што ёсьць чалавек, які адчуваў тое самае. Можа, нават ня ў тым сэнсе, што цяпер ён шчасьлівы і я таксама буду шчасьлівы, не тое што “it gets better”, але… можа, ён там і няшчасны, але ён адчуваў тое самае, разумеў, што адбывалася ці адбываецца са мной. Гэта вельмі важна. Адчуваньне, што ты не адзін.
Калі я зразумеў, што самагубства — не варыянт, трэба было неяк жыць далей. Пайшлі спробы жыць. Пазнаёміцца. Не адмаўляць сабе ў гэтым жыцьці, у гэтым праве і… паспрабаваць. Я пачаў знаёміцца з хлопцамі праз інтэрнэт. Я і цяпер застаўся такі рамантычны… Як кажуць, “я не воин, я любовник”. Вось мне заўсёды здавалася, што гэта пра мяне. Я створаны, каб кахаць у гэтым жыцьці. Не знайсьці фантастычную працу, ня стаць зоркай, не яшчэ штосьці, а каб кахаць, быць каханым. Стварыць сям’ю. Гэта, канечне, ідзе з таго, што ў мяне самога не было нармальнай сям’і. Я проста хацеў стварыць ідэальную сям’ю, якая кампенсавала б мне ўсё, чаго не было ў маім жыцьці. Амаль у кожным хлопцы я бачыў таго самага, адзінага… Былі такія думкі, надзеі… Безумоўна, з аднаго боку, было цяжка так жыць, таму што не былі яны тымі самымі. Але з другога боку, я ніколі пра гэта не шкадаваў, таму што заўсёды было вельмі цікава. Кожны раз усё было вельмі эмацыйна, а я ўспрымаю гэты сьвет і ўсё, што ў ім адбываецца, ня розумам у большасьці сваёй, а менавіта праз эмоцыі.
І яно так пачалося — з кімсьці сустракаўся, знаёміўся… Я бачыў, што гэта магчыма. Так можа быць. І неабавязкова жыць увесь час у хованках, неабавязкова адмаўляць сабе ў шчасьці, у магчымасьцях, у каханьні. Ты такі не адзін. Яшчэ існуюць такія людзі. Іх шмат. Зь імі можна пазнаёміцца.
Казаць пра сябе? Доўгі час была ўнутраная барацьба. З аднаго боку, навошта гэтага баяцца, усё астатняе… Зь іншага боку — а навошта? “Прывітаньне, мяне клічуць Андрэй, я — гей”. Навошта? Я не лічу, што гэта нейкія хованкі ці што яшчэ… Проста я сам вырашаю, каму пра гэта раскажу, а каму не. Гэта маё права. Гэта маё ўласнае жыцьцё. Ужо шмат гадоў я ня хлушу на гэтую тэму, але калі не лічу патрэбным, проста не адказваю. Таму можна сказаць, што я не лічу важным быць адкрытым у тым сэнсе, што ўсім трэба пра гэта казаць, але, зразумела, вельмі хацелася б, каб наогул не ўзьнікала думак, што камусьці можна пра гэта казаць, камусьці — нельга. Каб гэта перастала быць нейкай асаблівай тэмай. Асаблівай пазнакай, як, напрыклад, ружовы трохкутнік.
Я ніколі не спрабаваў знайсьці супольнасьць. Шчыра кажучы, ня ведаю, чаму. Напэўна, я тады думаў, што яе не існуе, што ўсе мы сядзім дома, хаваемся, штосьці пішам у інтэрнэце, сам-насам сустракаемся… І ўсё. Цяпер мне 28, я пачаў знаёміцца недзе з 17-ці… Тады мне здавалася, што гэта быў такі час, што папросту нельга было казаць пра гэта ўголас. Мне здавалася, што нічога такога не існуе. Недзе у 2007 годзе я сустракаўся з хлопцам, які ўпершыню прывёў мяне на Панікоўку. Гэта было так… нібы іншая рэчаіснасьць… Нібы ён адвёз мяне ў Бразілію, у іншы сьвет. Я быў зьдзіўлены, што там так шмат геяў і лесьбіянак, і яны адно аднаго ведаюць… А мне праз сваю адасобленасьць ад усяго сьвету было цяжка знаёміцца з новымі людзьмі. Я лічыў, што ў мяне не атрымліваецца неяк так… быць часткаю… Не падыходжу я да гэтага. З дэпрэсіяй нярэдка так адбываецца. Таму сам я туды больш не прыходзіў.
Я ня ведаў, як яны зьбіраюцца, у якія дні, час, яшчэ штосьці… Аднаму было страшна ісьці, ты нікога там ня ведаеш, як да цябе ўвогуле паставяцца? Не было пачуцьця еднасьці. Не было нават пачуцьця таго, што гэта нармальна — што ёсьць вось такая суполка і што яна можа быць на вуліцы. Памятаю, мы тады селі на лаўку на Панікоўцы, і хлопец, зь якім я сустракаўся, мяне пацалаваў. А міма ішоў нейкі дзядуля. І калі я павярнуўся, то пабачыў, як ён на нас глядзіць… Вось быў бы ў яго руках кулямёт — ён бы нас расстраляў. І ведаеш што, мне стала сорамна перад ім. Што вось мы, такія вычварэнцы, сядзім тут і цалуемся. Гэта быў той час і той я, які разумеў, што гэты сьвет належыць ім, а мы тут чужыя. У такім сьвеце мы расьлі… Я ж разумею, што мая маці мяне любіць. Але яна расла ў сьвеце, дзе гэта наогул лічылася хваробай… Я нават сёньня памятаю, як той дзед выглядаў, так мяне гэта ўразіла. Цяпер ужо, канечне, не адчуваю сораму, лічу, што гэта яму павінна было быць сорамна, а ня мне.
Таму я не шукаў ніякай супольнасьці, бо не адчуваў, што гэта бясьпечна, што для мяне там ёсьць месца, што ўвогуле гэтым супольнасьцям ёсьць месца. Пакуль што. У гэтай краіне.
Апошнім часам я пачаў адчуваць сябе больш бясьпечна — таксама праз тое, што сам сябе больш палюбіў за гэтыя гады, больш зразумеў — гэта ж таксама ўплывае на агульнае пачуцьцё нашай бясьпекі. Але ўсё адно я заўсёды памятаю, што можа здарыцца. Што ніхто не застрахаваны. Менавіта праз шматлікія такія рэчы я хачу і зьбіраюся адсюль з’ехаць. Я ня тое што бягу ці ад чагосьці хаваюся… Часам людзі пішуць камэнтары, маўляў, навошта зьбягаць, усе вы такія баязьліўцы, трэба зьмяняць сваю краіну, у ёй рабіць парадкі, не баяцца і г.д. Я ня ведаю, на чыім я баку, з кім я згодны. Ведаю толькі, што не бягу адсюль з гэтых прычынаў… Проста я маю права на лепшае жыцьцё. На якаснае, добрае жыцьцё з прыемным заробкам, без таго, каб працаваць на пяці працах. З тым, каб мне хапала грошай, каб набыць што-небудзь з адзежы, ежы, у кватэру… Каб пайсьці куды-небудзь. Маю права не баяцца. Маю права ажаніцца. Маю права жыць з кім-небудзь і не палохацца, што нас паб’юць ці што-небудзь яшчэ. Я разумею, што і там ёсьць тыя, хто можа зьбіць і забіць, і ўсё астатняе… У мяне няма ілюзіяў, што недзе ў іншай краіне мядовыя вуліцы і ўсё такое салодкае, зялёнае, а грошы падаюць зь неба. Гэтага няма, я ўсё разумею. Проста я ведаю, што шмат у якіх краінах якасьць жыцьця вышэйшая, чым тут. І я маю права на гэтае жыцьцё.
Магчыма, гэта не толькі дзеля бясьпекі, але і клопат пра родных. Я разумею, што маці ня пойдзе і не пакажа маю кнігу сяброўкам ці каму-небудзь са сваякоў, кажучы, што вось — гэта кніга майго сына… У ідэальным сьвеце мне б гэтага хацелася, але ў той рэчаіснасьці, якая ёсьць, я гэтага не чакаю. У нас складаныя зь ёй адносіны — маці ня вельмі добра адрэагавала на мой камін-аўт. Было цяжка, таму што яна адмаўлялася верыць. Адмаўляла мне ў маім уласным праве быць сабой. Казала за гэтыя гады рознае: што гэта пройдзе, што гэта такі пэрыяд, зьвязаны з узростам, што, можа, трэба штосьці рабіць, пакласьці мяне ў Навінкі, каб мне там шокатэрапію зрабілі… Нават сёньня адмаўляецца ў гэта верыць, кажа: я ўпэўненая, што пройдзе час, ты знойдзеш дзяўчыну, я хачу ўнукаў і г.д.
Доўгі час я сам сабе адмаўляў у праве быць тым, кім я ёсьць. Тады не было такога даступнага інтэрнэту, як цяпер. Не было з кім паразмаўляць. Гэтая тэма была забароненая, жудасная, і папросту вусьцішна было пра гэта каму-небудзь сказаць. Хлопчыкі са мной не сябравалі, я сябраваў з дзяўчынкамі. У школе пачаўся булінг — праз мой высокі, “нехлапчуковы”, голас… Я разумеў, што ім не падабаецца, як я размаўляю, як я там... ня ведаю, рухаюся, яшчэ штосьці. Ну, вось такая нянавісьць і ўсё. Было, канечне, пачуцьцё, што яны ведаюць… ведаюць “страшную таямніцу”, што мне падабаюцца хлопцы… Хаця ў той час я сам пра гэта разгорнута не думаў. Мне здавалася — ну, можа, неабавязкова будзе толькі так і ўсё. Можа, штосьці можна з гэтым зрабіць… Я разумеў, што мае родныя ня прымуць мяне, я гэта ведаў, таму, зразумела, мне не хацелася такім быць. Хацелася гэта неяк зьмяніць.
Першы камін-аўт я зрабіў перад школьнымі сяброўкамі. Яны прынялі нармальна, нашае сяброўства не зьмянілася. Але гэта ўсё адно было ня вельмі блізкае сяброўства. У мяне не было блізкіх сяброў да ўнівэрсытэту. Таму падтрымкі не было ніякай. Бацька з маці разышліся. Бацька піў, часта біў нас з маці. Пасьля таго як яны разышліся, пачала піць маці. Я тады яшчэ быў падлеткам… Таму… якая падтрымка? Нікому не было да мяне аніякай справы.
Сёлета мне дыягнаставалі дыстымію — гэта хранічная малая дэпрэсія. Я памятаю, што нярэдка думаў: і чаму я такі песіміст, што ня так? Цяжкасьць дыягнаставаньня гэтай хваробы ў тым, што яна пачынаецца ў падлеткавым узросьце, калі мы не разумеем, што гэта можа быць штосьці больш сур’ёзнае, чым пэсымізм. Часьцей за ўсё падлеткі сьпісваюць гэта на асаблівасьці характару… Так зрабіў і я. Толькі ў кастрычніку мінулага году я зразумеў, што жыцьцё маё ідзе зусім не ў той бок, і пайшоў да псыхоляга. Мне патрэбны быў нейкі час, каб зразумець, што гэта хвароба. Што гэта сур’ёзна і што з гэтым абавязкова трэба штосьці рабіць. На жаль, у нас гэта вельмі табуяваная тэма. Хто тут размаўляе пра дэпрэсію? Хто ўвогуле ведае, што гэта такое? Не прынята [пра гэта гаварыць — рэд.], ёсьць уяўленьне, што дэпрэсія — гэта штосьці за мяжой.
У 16 я заплянаваў самагубства. Не люблю пра гэта расказваць, бо сорамна. З маімі тагачаснымі ўяўленьнямі пра тое, як гэта можна зрабіць, яно б і не атрымалася, канечне. Але засмучае сам факт, што я спрабаваў. Што мы аказваемся ў такіх абставінах, што наважваемся на такое. У свой час мне вельмі быў патрэбны хто-небудзь побач. Вельмі важна было ведаць, што ёсьць чалавек, які адчуваў тое самае. Можа, нават ня ў тым сэнсе, што цяпер ён шчасьлівы і я таксама буду шчасьлівы, не тое што “it gets better”, але… можа, ён там і няшчасны, але ён адчуваў тое самае, разумеў, што адбывалася ці адбываецца са мной. Гэта вельмі важна. Адчуваньне, што ты не адзін.
Калі я зразумеў, што самагубства — не варыянт, трэба было неяк жыць далей. Пайшлі спробы жыць. Пазнаёміцца. Не адмаўляць сабе ў гэтым жыцьці, у гэтым праве і… паспрабаваць. Я пачаў знаёміцца з хлопцамі праз інтэрнэт. Я і цяпер застаўся такі рамантычны… Як кажуць, “я не воин, я любовник”. Вось мне заўсёды здавалася, што гэта пра мяне. Я створаны, каб кахаць у гэтым жыцьці. Не знайсьці фантастычную працу, ня стаць зоркай, не яшчэ штосьці, а каб кахаць, быць каханым. Стварыць сям’ю. Гэта, канечне, ідзе з таго, што ў мяне самога не было нармальнай сям’і. Я проста хацеў стварыць ідэальную сям’ю, якая кампенсавала б мне ўсё, чаго не было ў маім жыцьці. Амаль у кожным хлопцы я бачыў таго самага, адзінага… Былі такія думкі, надзеі… Безумоўна, з аднаго боку, было цяжка так жыць, таму што не былі яны тымі самымі. Але з другога боку, я ніколі пра гэта не шкадаваў, таму што заўсёды было вельмі цікава. Кожны раз усё было вельмі эмацыйна, а я ўспрымаю гэты сьвет і ўсё, што ў ім адбываецца, ня розумам у большасьці сваёй, а менавіта праз эмоцыі.
І яно так пачалося — з кімсьці сустракаўся, знаёміўся… Я бачыў, што гэта магчыма. Так можа быць. І неабавязкова жыць увесь час у хованках, неабавязкова адмаўляць сабе ў шчасьці, у магчымасьцях, у каханьні. Ты такі не адзін. Яшчэ існуюць такія людзі. Іх шмат. Зь імі можна пазнаёміцца.
Казаць пра сябе? Доўгі час была ўнутраная барацьба. З аднаго боку, навошта гэтага баяцца, усё астатняе… Зь іншага боку — а навошта? “Прывітаньне, мяне клічуць Андрэй, я — гей”. Навошта? Я не лічу, што гэта нейкія хованкі ці што яшчэ… Проста я сам вырашаю, каму пра гэта раскажу, а каму не. Гэта маё права. Гэта маё ўласнае жыцьцё. Ужо шмат гадоў я ня хлушу на гэтую тэму, але калі не лічу патрэбным, проста не адказваю. Таму можна сказаць, што я не лічу важным быць адкрытым у тым сэнсе, што ўсім трэба пра гэта казаць, але, зразумела, вельмі хацелася б, каб наогул не ўзьнікала думак, што камусьці можна пра гэта казаць, камусьці — нельга. Каб гэта перастала быць нейкай асаблівай тэмай. Асаблівай пазнакай, як, напрыклад, ружовы трохкутнік.
Я ніколі не спрабаваў знайсьці супольнасьць. Шчыра кажучы, ня ведаю, чаму. Напэўна, я тады думаў, што яе не існуе, што ўсе мы сядзім дома, хаваемся, штосьці пішам у інтэрнэце, сам-насам сустракаемся… І ўсё. Цяпер мне 28, я пачаў знаёміцца недзе з 17-ці… Тады мне здавалася, што гэта быў такі час, што папросту нельга было казаць пра гэта ўголас. Мне здавалася, што нічога такога не існуе. Недзе у 2007 годзе я сустракаўся з хлопцам, які ўпершыню прывёў мяне на Панікоўку. Гэта было так… нібы іншая рэчаіснасьць… Нібы ён адвёз мяне ў Бразілію, у іншы сьвет. Я быў зьдзіўлены, што там так шмат геяў і лесьбіянак, і яны адно аднаго ведаюць… А мне праз сваю адасобленасьць ад усяго сьвету было цяжка знаёміцца з новымі людзьмі. Я лічыў, што ў мяне не атрымліваецца неяк так… быць часткаю… Не падыходжу я да гэтага. З дэпрэсіяй нярэдка так адбываецца. Таму сам я туды больш не прыходзіў.
Я ня ведаў, як яны зьбіраюцца, у якія дні, час, яшчэ штосьці… Аднаму было страшна ісьці, ты нікога там ня ведаеш, як да цябе ўвогуле паставяцца? Не было пачуцьця еднасьці. Не было нават пачуцьця таго, што гэта нармальна — што ёсьць вось такая суполка і што яна можа быць на вуліцы. Памятаю, мы тады селі на лаўку на Панікоўцы, і хлопец, зь якім я сустракаўся, мяне пацалаваў. А міма ішоў нейкі дзядуля. І калі я павярнуўся, то пабачыў, як ён на нас глядзіць… Вось быў бы ў яго руках кулямёт — ён бы нас расстраляў. І ведаеш што, мне стала сорамна перад ім. Што вось мы, такія вычварэнцы, сядзім тут і цалуемся. Гэта быў той час і той я, які разумеў, што гэты сьвет належыць ім, а мы тут чужыя. У такім сьвеце мы расьлі… Я ж разумею, што мая маці мяне любіць. Але яна расла ў сьвеце, дзе гэта наогул лічылася хваробай… Я нават сёньня памятаю, як той дзед выглядаў, так мяне гэта ўразіла. Цяпер ужо, канечне, не адчуваю сораму, лічу, што гэта яму павінна было быць сорамна, а ня мне.
Таму я не шукаў ніякай супольнасьці, бо не адчуваў, што гэта бясьпечна, што для мяне там ёсьць месца, што ўвогуле гэтым супольнасьцям ёсьць месца. Пакуль што. У гэтай краіне.
Апошнім часам я пачаў адчуваць сябе больш бясьпечна — таксама праз тое, што сам сябе больш палюбіў за гэтыя гады, больш зразумеў — гэта ж таксама ўплывае на агульнае пачуцьцё нашай бясьпекі. Але ўсё адно я заўсёды памятаю, што можа здарыцца. Што ніхто не застрахаваны. Менавіта праз шматлікія такія рэчы я хачу і зьбіраюся адсюль з’ехаць. Я ня тое што бягу ці ад чагосьці хаваюся… Часам людзі пішуць камэнтары, маўляў, навошта зьбягаць, усе вы такія баязьліўцы, трэба зьмяняць сваю краіну, у ёй рабіць парадкі, не баяцца і г.д. Я ня ведаю, на чыім я баку, з кім я згодны. Ведаю толькі, што не бягу адсюль з гэтых прычынаў… Проста я маю права на лепшае жыцьцё. На якаснае, добрае жыцьцё з прыемным заробкам, без таго, каб працаваць на пяці працах. З тым, каб мне хапала грошай, каб набыць што-небудзь з адзежы, ежы, у кватэру… Каб пайсьці куды-небудзь. Маю права не баяцца. Маю права ажаніцца. Маю права жыць з кім-небудзь і не палохацца, што нас паб’юць ці што-небудзь яшчэ. Я разумею, што і там ёсьць тыя, хто можа зьбіць і забіць, і ўсё астатняе… У мяне няма ілюзіяў, што недзе ў іншай краіне мядовыя вуліцы і ўсё такое салодкае, зялёнае, а грошы падаюць зь неба. Гэтага няма, я ўсё разумею. Проста я ведаю, што шмат у якіх краінах якасьць жыцьця вышэйшая, чым тут. І я маю права на гэтае жыцьцё.
2016
